Pak een sector als de zorg: ik durf de stelling aan dat veruit de meeste medewerkers op dag 1 zeer bevlogen in hun vak zijn gestart. De cijfers laten dit ook zien: de zorg is de sector met een hoge bevlogenheidsscore. Feitelijk is de kans dan groter dat het daalt (zo zijn er andere sectoren waar dit net andersom speelt). Dat kan bijvoorbeeld door een (teveel) aan energielekken. Verslaglegging en administratieve belasting was ongetwijfeld geen drijfveer voor de meeste zorgverleners. De realiteit is echter dat het werk soms voor enkele tientallen procenten daaruit bestaat. Dit gaat ten koste van je bevlogenheid. Houdt deze disbalans tussen energiebronnen en energielekken te lang aan, dan ontstaan gezondheidsklachten (zoals burn-out).
Over Frank Brinkmans
Frank Brinkmans is werkzaam bij Nationale-Nederlanden. Als Senior Consultant Duurzame Inzetbaarheid is hij onder andere verantwoordelijk voor de dienstverlening richting klanten (werkgevers). Hij inspireert anderen graag over het vak Duurzame Inzetbaarheid. Dit doet hij in workshops, als spreker, maar ook haalt hij veel werkplezier uit het op papier zetten van zijn gedachten. Laat je vanaf nu ook op deze plek inspireren door deze bevlogen professional!
De keerzijde van betrokkenheid
Bevlogenheid is niet te verwarren met termen als tevredenheid of betrokkenheid. Bij tevredenheid gaat het toch vooral om jou. Jij bent tevreden met je werkplek, stoel of arbeidsvoorwaarden. Dat lijkt leuk, maar de organisatie wordt er niet wijzer van. Tevreden mensen werken namelijk niet perse harder. Het is iets passiefs.
Bij betrokkenheid wordt dat al anders. Ik zie mijzelf zeker als een betrokken medewerker. Als vandaag iets in het nieuws (of op ons Intranet) verschijnt over mijn werkgever, dan interesseert mij dat. Ook als dat gaat om een ander bedrijfsonderdeel of andere locatie. Ik vind het gewoon belangrijk dat het mijn werkgever goed gaat. Datzelfde geldt voor onze klanten. Daar ga ik voor door het vuur. Vanuit betrokkenheid toon je enthousiasme, hetgeen positief is voor de werksfeer en ook voor een servicegerichte houding (dus jouw klanten merken het ook). Als betrokken medewerker voel ik mij onderdeel van het geheel. Je kunt dan spreken over “hart voor de zaak”.
Wordt in jouw organisatie ook betrokkenheid gemeten?
Waarom wordt dit gemeten en wat is de opbrengst ervan? Wordt gevierd als deze KPI is gestegen? Als we dit projecteren op de zorgverlener uit het hierboven genoemde voorbeeld : de keerzijde van te betrokken zijn (je te verantwoordelijk voelen) is dat je te lang over je eigen grenzen gaat. Als je een elastiek te lang uitrekt, dan gaat de rek eruit. Ik noem het slijtage. Houdt het te lang aan, dan geef je gewoon iedere dag een stukje van jezelf weg. Duurt dit te lang, dan ontstaan gezondheidsklachten. Zorginstellingen weten dit maar al te goed, over het algemeen valt het korte verzuim daar wel mee (door de hoge betrokkenheid), maar als mensen uitvallen is het vaak lang. Er is dan echt iets aan de hand. Alle hens aan dek, maar wat zijn die verzuimdossiers taai!
Werk is werk, thuis is thuis!
Vanaf 6 januari werk ik volgens het (wat ik noem) “Zweedse model”. Dat betekent: ben ik aan het werk, dan ben ik (bevlogen) aan het werk. Ben ik thuis, dan ben ik thuis. Meer tijd voor mijn echtgenote en twee dochters waar ik van houd. Dus geen mail meer. Logisch toch? Het is voor mij echter een hele verandering: mijn kantoor heb ik aan huis. En omdat ik gaaf werk heb, is de stap heel makkelijk. Zo is dat de afgelopen 25 jaar in mijn systeem geslopen.
Word ik daar echter intens gelukkig van? Het gaf me zakelijk altijd wel veel voldoening. Maar ik word gelukkiger als we samen mooie herinneringen maken. Zo ging ik afgelopen week met mijn jongste dochter 5 dagen naar Budapest. Quality time, gewoon omdat het kan. En neem ik over 2 maanden een volle week verlof voor vrijwilligerswerk. Om gezinnen met een ernstig ziek kind gewoon een hele gave week te gunnen.
Lukt mijn nieuwe werkritme mij iedere dag? Nee, maar dat is ook niet erg. De 80/20 regel gaat ook hier op en dat is OK. Als de balans maar de goede kant op gaat. Al bijna 2 maanden houd ik me hieraan; het zit steeds meer in mijn systeem (gedragsverandering). Ik zorg dus beter voor mijzelf!
Bevlogenheid, dat gun je toch iedereen?
Ja, oprecht: Dat gun ik iedereen. Je voelt je heerlijk, zit in een bepaalde flow en krijgt energie.Maar hoe krijg je dit “bevlogenheidsvirus” dan?
Voor mij is alleen betrokkenheid en “hart voor de zaak” kennelijk niet voldoende. Waarom dan niet? Omdat het voor mij niet zou werken als ik het alleen maar top zou vinden dat het mijn werkgever goed gaat. Ik wil toch bovenal “hart voor mijn job” voelen. Dan ben ik namelijk echt bevlogen.
Nu mag ik wel zeggen: mijn werk is echt gaaf! Het geeft me energie. Maar waarom eigenlijk? Voor mij betekent het onder andere dat ik relevante thema’s (zingeving) oppak. Echte dingen, zoals kanker op de werkvloer, financiële zorgen van medewerkers, de overgang van vrouwen of mantelzorg dat je uit liefde voor een naaste uitvoert. Zo maak ik Duurzame Inzetbaarheid concreter voor werkgevers. Dat ik er zelf wat van mag vinden (autonomie), mag samenwerken met hele leuke collega’s en klanten (verbinding) en mijn talenten kan inzetten (competentie).
Vanuit betrokkenheid zit er wel degelijk een link naar bevlogenheid. Dit zit in het element “Toewijding”. Je ervaart het werk als nuttig en zinvol, bent geïnspireerd en trots. Als daarnaast ook nog sprake is van absorptie (op plezierige wijze opgaan in het werk) en vitaliteit (bruisen van energie, mentale veerkracht), voldoe je aan de drie belangrijkste criteria voor bevlogenheid.
Laten we eens een klein onderzoek doen (dit kost je 1 minuut)
Nu kun je bevlogenheid natuurlijk meten. Doe dat dan wel met een (onverkorte) gevalideerde vragenlijst. Anders meet je niet het juiste. In dit geval zoek je een vragenlijst waar goed de 3 basiselementen (absorptie, toewijding en vitaliteit) in beeld worden gebracht. Maar laten we nu eens niet meten. Per slot van rekening zit het invullen van (ellenlange) vragenlijsten niet in het lijstje energiebronnen van medewerkers.
Maar kijk nu eens weg van dit artikel en observeer de mensen in jouw directe nabijheid. Ik wed dat jij binnen 1 minuut iedereen die je waarneemt in je omgeving (of in je gedachten) kunt ordenen in de volgende twee categorieën: wel bevlogen, niet bevlogen. Je haalt bevlogen mensen er namelijk zo uit! Het is bijvoorbeeld de manier hoe mensen met jou praten, naar jou luisteren en met jou omgaan. Heerlijk (en besmettelijk) is het ook om met deze mensen in contact te zijn. Het werkt inderdaad aanstekelijk, ook binnen teams. Je hebt er geen onderzoek voor nodig, deze mensen stralen dat uit en herken je zo. Kijk eens goed om je heen en probeer na te gaan (of vraag het) hoe het voor hen werkt.
Voor de organisatie is het een zegen. Bevlogen mensen zijn productiever. Ze zijn ook minder snel ziek en zorgen beter voor zichzelf. Mijn nieuwe dagindeling zoals hierboven geschetst is daarvan (preventief) ook een prima voorbeeld. Ik zorg beter voor mijzelf. Resultaat, een betere balans Werk & Privé. Uiteindelijk is dat ook weer goed voor mijn werkgever.
En hoe zit het dan met WERKgeluk?
Hoor jij hier ook zoveel over? Het is een vakgebied in opkomst. Net als positieve psychologie en positieve gezondheid. Geluk is zeker ook iets dat ik mensen gun. WERKgeluk is echter een vrij lastig woord. Datzelfde gevoel heb ik met Werkdruk. Bestaat dan ook Privégeluk en Privédruk? Er is toch ook geen scheiding tussen lichaam en geest? Ik heb me weleens met fysieke klachten bij de huisarts gemeld. Naderhand dacht ik bij mijzelf : “Maar ik zit gewoon niet lekker in mijn vel, het uit zich alleen fysiek”. Kortom, ik praat liever over Geluk, zowel in werk- als privé. Over de mens als geheel, 24/7.
Kijk ik dan toch naar WERKgeluk dan schrijf ik het eerste deel bewust met hoofdletters. Simpelweg, omdat je er iets voor moet doen. Je moet eraan werken; WERKgeluk is namelijk een actief woord. Wist jij dat WERKgeluk voor maar liefst 40% afhangt van jouw eigen gedrag? En dat je omstandigheden maar een zeer beperkte (10%) bijdrage leveren? De basis is ieders aanleg voor geluk ; jouw genen geven je een basis mee die voor 50% jouw geluksniveau bepaalt. Maar hoe kan het dan dat eeneiige tweelingen (waar de genen matchen) toch in de loop van hun leven een hele andere beleving van WERKgeluk kunnen ervaren? Dat komt dus door wat je er zelf mee doet! Jouw gedrag. Kortom, om WERKgeluk te ervaren moet je daar zelf aan werken.
Heb jij een goede baan?
Laat ik je de volgende vraag stellen: heb jij een goede baan? Ik heb ook wel eens dat mensen vragen of ik een goede baan heb. Ik antwoord altijd dat ik geweldig (!) werk heb en dat meen ik oprecht. Maar wat is de definitie daarvan eigenlijk? En is daarvoor een definitie nodig?
Je kunt kijken hoe de Wetenschappelijke Raad daar over denkt. Zij praten bij een goede baan over “grip hebben”, namelijk:
- Grip op geld ; dit appelleert aan bijvoorbeeld (financiële) zekerheid, zeker op lange termijn
- Grip op werk ; hier gaat het over een bepaalde vrijheid (autonomie), een beroep doen op capaciteiten (competentie) en onderhouden van goede sociale relaties (verbinding)
- Grip op leven ; werk dat je goed kunt combineren met zorgtaken en je privéleven.
Dit zijn prima elementen. Feitelijk zijn autonomie, competentie en in verbinding staan enkele van de basisbehoeften voor de mens. Het belang van zekerheid kennen we nog van vroeger uit de Pyramide van Maslow. En zeker tegenwoordig ervaren we een toenemend belang van een goede Werk & Privé balans.
Indicatief voor mij is of mijn hart sneller gaat kloppen en mijn ogen gaan stralen als ik het over mijn werk heb. Anderen zien dat aan mij en ik voel het zelf ook. Dan ben ik bevlogen.
Is dan alles altijd top? Nee, natuurlijk niet. Maar ook dat is niet erg. Het gaat om de balans. Energielekken zijn er nu eenmaal. En hoeven ook geen probleem te zijn als je er maar genoeg energiebronnen tegenover zet. Het positieve is dat je over het algemeen meer invloed hebt op deze energiebronnen. En dus komen we dan weer uit bij gedrag, jouw mindset! Hoe goed zorg jij voor jezelf?
Op Alles Over Bevlogenheid komen vaker bijdragen van mij. De komende maand ga ik in op het belang van hulpbronnen.
Reageer op deze blog